Na czym polega? Korzyści płynące z tego rodzaju postępowania. Kto może skorzystać z postępowania układowego?

Kolejnym rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego jest postępowanie układowe. Cel tego postępowania jest taki sam jak pozostałych typów postępowań restrukturyzacyjnych-  uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Ten rodzaj postępowania jest jednak bardziej zaawansowany i sformalizowany niż postępowanie o zatwierdzenie układu, gdyż w większym stopniu podlega kontroli sądu. 

Należy pamiętać, że … 

postępowanie to nie jest skierowane do wszystkich przedsiębiorców. Głównym kryterium umożliwiającym skorzystanie z tej procedury jest ilość wierzytelności spornych (rozumianych jako wierzytelności, co do których toczy się postępowanie sądowe). Ogólna suma spornych zobowiązań na dzień otwarcia postępowania musi przekraczać próg 15% wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Jeśli ten warunek zostanie spełniony dłużnik ma możliwość skorzystania z procedury układowej.

Postępowanie układowe inicjuje skierowany do sądu wniosek o otwarcie postępowania układowego. Wniosek taki powinien zawierać m.in. propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym. Co istotne, we wniosku o otwarcie zobowiązania układowego dłużnik zobowiązany jest do uprawdopodobnienia zdolności do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania układowego i zobowiązań powstałych po dniu jego otwarcia.  Jeżeli bowiem dłużnik nie uprawdopodobni zdolności do bieżącego zaspokajania tych kosztów i zobowiązań powstałych po otwarciu, sąd odmówi otwarcia postępowania układowego.

Przechodząc do dalszych rozważań, warto omówić czym jest układ. Układ jest pewnego rodzaju porozumieniem dłużnika z wierzycielami, sposobem zaspokojenia zobowiązań (długu) wobec wierzyciela, np. poprzez odroczenie spłaty, rozłożenie spłaty na raty czy nawet redukcji zadłużenia. Zobowiązania dłużnika objęte układem będą mogły zostać poddane wskazanym powyżej sposobom restrukturyzacji zadłużenia. Co ważne, od momentu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego dłużnik nie może regulować wierzytelności objętych układem z mocy prawa. Jest to korzystne z punktu widzenia dłużnika, pozwala mu bowiem „odetchnąć” i ustabilizować swoją sytuację finansową do czasu zatwierdzenia układu. Jednakże nie wszystkie zobowiązania dłużnika objęte są układem z mocy prawa. Istnieje grupa wierzytelności, które bezwzględnie nie mogą być objęte układem i co do których dłużnik nie może liczyć na zastosowanie ww. sposób restrukturyzacji np. wierzytelności alimentacyjne oraz grupa wierzytelności które mogą zostać objęte układem np. wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, jeśli wierzyciele wyrażą zgodę na objęcie układem. Wierzytelności nieobjęte układem, dłużnik powinien zaspokajać w toku postępowania restrukturyzacyjnego i właśnie m. in zdolność do zaspokajania tych wierzytelności dłużnik musi uprawdopodobnić we wniosku o otwarcie postępowania układowego. 

Wracając do samego wniosku restrukturyzacyjnego, jeśli sąd pozytywnie go rozpatrzy wyda postanowienie o otwarciu postępowania układowego. Kolejno wyznaczy nadzorcę sądowego, który w terminie 30 dni ustala skład masy układowej (mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się masą układową)  w oparciu o zapisy w księgach dłużnika i spis inwentarza. Nadzorca sądowy wstępuje w imieniu dłużnika do postępowań sądowych, administracyjnych oraz przed sądami polubownymi.

Kolejnym etapem postępowania układowego jest przedłożenie sędziemu komisarzowi przez nadzorcę sądowego planu restrukturyzacyjnego  uwzględniającego propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika oraz spis wierzytelności. Po otrzymaniu wyżej wymienionych dokumentów, sędzia komisarz bezzwłocznie wyznacza termin zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem. Jeśli układ zostanie przyjęty, sąd wyda postanowienie o zatwierdzeniu układu. Prawomocne zatwierdzenie układu przez sąd kończy etap sądowy postępowania układowego i zarazem rozpoczyna etap wykonywania układu pod nadzorem nadzorcy wykonania układu- funkcję tą obejmuje nadzorca sądowy. 

Postępowanie układowe a postępowania egzekucyjne 

Trzeba wspomnieć, że z dniem otwarcia postępowania układowego zawieszeniu ulegają postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem (niezabezpieczonych rzeczowo na majątku), a wszczęcie nowych postępowań egzekucyjnych, po dniu otwarcia postępowania układowego jest niedopuszczalne. Ponadto już we wniosku o otwarcie postępowania układowego dłużnik może złożyć wnieść o zawieszenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych w celu dochodzenia należności objętych z mocy prawa układem oraz uchylić zajęcie rachunku bankowego, tj. jeszcze przed wydaniem postanowienia o otwarciu postępowania układowego. 

Co do wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo na majątku dłużnika (hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską), wierzyciele, którym taka wierzytelność przysługuje mogą w toku postępowania układowego prowadzić egzekucję wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia. 

Zarząd nad majątkiem dłużnika

Wskazania wymaga, że w toku postępowania układowego dłużnikowi co do zasady nie jest odebrany zarząd nad majątkiem. Przedsiębiorca zachowuje bowiem swoje wszystkie uprawnienia majątkowe i organizacyjne. Jednakże nie ma on pełnej swobody działania w toku postępowania układowego. Czynności dłużnika przekraczające tzw. zwykły zarząd (np. zbycie składnika majątku) wymagają zgody nadzorcy sądowego.