24 marca 2020 r. zaczęła obowiązywać obszerna nowelizacja przepisów prawa upadłościowego, na skutek której wprowadzono ujednolicone zasady i tryb oddłużania zarówno konsumentów, jak i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Warto zwrócić uwagę na zasadnicze zmiany w prawie upadłościowym, odnoszące się m.in. do zasad i trybu oddłużania osób fizycznych, ułatwiające ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Zmiany te sprawiają, że sam proces oddłużania stał się niezwykle prosty i dostępny dla osób zmagających się z problemami finansowymi.

Pierwszy etap: złożenie wniosku

Pierwszym krokiem jest skompletowanie wszystkich dokumentów związanych z samą historią zadłużenia. Jest to niezwykle istotne, bowiem pozwala ustalić wierzycieli oraz jakie sumy i w jakich terminach winny zostać uregulowane. Niezwykle ważną częścią wniosku jest również wskazanie okoliczności, które doprowadziły do stanu niewypłacalności dłużnika oraz ich zwięzłe i logiczne uzasadnienie. Wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać złożony elektronicznie lub na urzędowym formularzu. Do wniosku o ogłoszenie upadłości dołącza się również potwierdzenie uiszczenia opłaty od wniosku w kwocie 30 zł.

Drugi etap: rozpoznanie wniosku przez sąd

W znowelizowanej procedurze aktywność sądu ograniczona została do podejmowania najważniejszych decyzji, takich jak m. in. ogłoszenie samej upadłości. Sąd dokonuje formalnej oceny złożonego wniosku i decyduje o ogłoszeniu upadłości. W praktyce odmowa będzie miała miejsce w sytuacji, gdy z treści złożonego wniosku nie będzie wynikać, że dłużnik jest osobą niewypłacalną oraz jeśli zostanie on wezwany do uzupełnienia braków w uprzednio złożonym wniosku i nie uzupełni ich prawidłowo w zakreślonym terminie.

Trzeci etap: ustalenie listy wierzycieli i spieniężenie majątku upadłego.

Po ogłoszeniu upadłości przez sąd do postępowania wstępuje wyznaczony syndyk, który m.in. przejmuje zarząd nad majątkiem upadłego i likwiduje go. Jednym z jego pierwszych zadań́ jest ustalenie listy wierzycieli i długów oraz sporządzenie spisu majątku masy upadłości. Następnie przystępuje on do likwidacji masy upadłości, czyli sprzedaży majątku upadłego konsumenta – za wyjątkiem przedmiotów pierwszej potrzeby (wyłączonych spod egzekucji). Finalną częścią pracy syndyka będzie przygotowanie projektu planu spłaty wierzycieli lub ustalenie, że upadły zasługuje na automatyczne oddłużenie.

Czwarty etap: plan spłaty wierzycieli i jego zatwierdzenie

Jeżeli do powstania niewypłacalności doszło bez winy upadłego lub nieumyślnie, podstawowy okres realizacji planu spłaty wierzycieli wynosi 3 lata. Ale jeżeli do swojej niewypłacalności upadły doprowadził umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli będzie realizowany w okresie od 3 do 7 lat. Wysokość miesięcznej raty planu spłaty wierzycieli określi sąd (od możliwości zarobkowych odejmuje się niezbędne koszty utrzymania upadłego). Co istotne, Sąd ustali rzeczywiste możliwości dochodowe upadłego kierując się sytuacją na rynku pracy.

Piąty etap: wykonanie planu spłaty oraz sprawozdanie z jego wykonywania  

Po zatwierdzeniu planu spłaty przez sąd, upadły staje się odpowiedzialny za dokonywanie spłaty zadłużenia zgodnie z przyjętym planem.

Zmiana planu spłaty jest możliwa zarówno na wniosek upadłego jak i wierzyciela. Będzie to miało miejsce w sytuacji istotnej poprawy lub też pogorszenia sytuacji majątkowej upadłego.